De domesticatie van schapen gaat meer dan 10.000 jaar terug. Vandaag de dag is het aantal schapen in de wereld gegroeid tot meer dan twee miljard, waarbij de meeste van deze dieren eerder als huisdier worden gehouden dan voor hun vlees of wol. De reden hiervoor is onder meer dat schapen niet gemakkelijk binnen te houden zijn en niet goed geschikt zijn voor landbouwpraktijken (bv. begrazing) en dus veel ruimte en middelen vergen. Daarom was het houden van schapen voor het vlees niet gebruikelijk tot vrij recent, toen innovaties in landbouwtechnieken het gemakkelijker en rendabeler maakten. Sinds de domesticatie van schapen zijn ze in veel opzichten veranderd. Deze veranderingen zijn het gevolg van menselijke invloed en van natuurlijke selectieprincipes die van toepassing zijn op de meest succesvolle dieren in het dierenrijk, schapen. In dit overzicht worden enkele voorbeelden van deze evolutionaire veranderingen besproken en wordt nagegaan hoe deze eigenschappen het kuddegedrag hebben beïnvloed bij hedendaagse herdershonden, een van hun naaste gedomesticeerde verwanten: herdershonden.
Domesticatie en evolutie bij herdershonden
Domesticatie is het proces waarbij een soort wordt veranderd van zijn oorspronkelijke wilde staat om afhankelijk te worden van de mens om te overleven. In wezen dient vee (gedomesticeerde dieren) de menselijke behoeften, in plaats van deel uit te maken van een zuiver natuurlijk ecosysteem.
De domesticatie van schaapskuddes werd voor het eerst gedocumenteerd in de Vruchtbare Sikkel in het oude Mesopotamië (het huidige Irak), ongeveer 8000 jaar geleden. Schapen werden ten minste 10.000 vóór het gewone tijdperk (eindigend op de letter "C") gedomesticeerd, maar mogelijk al 30.000 jaar geleden. Archeologisch bewijs suggereert dat schapen eerder werden gedomesticeerd dan runderen, varkens en geiten, omdat schapen tot de eerste gedomesticeerden behoorden die werden gehoed. Schapen werden eerst gebruikt voor hun vlees en wol, hoewel hun vacht ook werd gebruikt voor beddengoed en kleding.
Gedomesticeerde schapen vormen een unieke groep vee omdat zij zowel een huisdier als een landbouwdier zijn. Huisdieren zijn dieren die door mensen worden gefokt voor hun arbeid, terwijl landbouwdieren worden gefokt voor het specifieke doel voedsel te produceren. Hoewel schapen voornamelijk worden gebruikt voor hun wol en vlees, zijn ze ook een landbouwdier. Als landbouwhuisdier worden schapen gefokt en beheerd op bepaalde kenmerken die van invloed zijn op hun vlees- en wolproductie, zoals groeisnelheid, vachtkwaliteit en lichaamsgrootte. Met andere woorden, schapen zijn zowel landbouw- als huisdieren.
Schapen werden waarschijnlijk voor het eerst gedomesticeerd voor voedsel en niet alleen voor hun wol. In feite werden schapen oorspronkelijk helemaal niet in gevangenschap gehouden, maar samen met mensen als onderdeel van hun dagelijkse activiteiten. Schapen werden gebruikt voor voedsel, kleding, strooisel en onderdak. Schapen waren in die tijd ook een zeer belangrijke bron van vervoer voor de mens, omdat de mens van jagers en verzamelaars overging op boeren.
Schapen drijvend gedrag bij honden
Schapendrijven is een vorm van veeteelt waarbij schapen of ander vee worden gedreven of geleid door honden of andere kuddedieren. Schapendrijven is een belangrijk onderdeel van veel culturen, en bij het schapendrijven zijn vaak honden betrokken. Honden drijven is echter niet hetzelfde als schapen drijven. Honden drijven is het gebruik van honden om vee te beschermen tegen roofdieren en dieven, terwijl schapen drijven het gebruik van honden is om schapen te leiden.
Honden drijven is een beroep dat gewoonlijk aan kinderen wordt geleerd en aan elke generatie wordt doorgegeven. Schapendrijven daarentegen is meestal een activiteit die wordt gekozen door de persoon die het wil doen. Schapendrijven gebeurt vaak als hobby, waarbij de schapen eerder eigendom zijn van de herder dan van iemand anders. Een ander verschil tussen herdershonden en herdershonden is dat herdershonden meestal worden gebruikt om kudden schapen te beschermen tegen roofdieren, terwijl herdershonden meestal worden gebruikt om kudden schapen te verzamelen en te leiden.
Schapendrijven met behulp van hondenrassen
Er zijn veel verschillende hondenrassen die kunnen worden gebruikt voor het hoeden van schapen. Deze hondenrassen verschillen in hun natuurlijke instinct om te hoeden, hun vermogen om in teamverband te werken, hun kracht en uithoudingsvermogen, en hun persoonlijkheid. Sommige hondenrassen zijn zeer geschikt voor het hoeden van schapen, terwijl andere beter geschikt zijn voor het hoeden van ander vee, zoals runderen of geiten. Bij het kiezen van een hond voor het hoeden van schapen is het belangrijk rekening te houden met het temperament, het uiterlijk en het werkvermogen van de hond.
Veel verschillende hondenrassen kunnen worden gebruikt voor het hoeden van schapen, waaronder collies, herdershonden uit de Australische outback, Australische herders, Newfoundlands, Duitse herders en nog veel meer.
Conclusie
De domesticatie van schapen werd voor het eerst gedocumenteerd in de Vruchtbare Sikkel in het oude Mesopotamië (het huidige Irak), ongeveer 8000 jaar geleden. Schapen werden minstens 10.000 vóór het Gemeenschappelijk Tijdperk (eindigend op de letter "C") gedomesticeerd, maar mogelijk al 30.000 jaar geleden. Schapen werden eerst gebruikt voor hun vlees en wol, hoewel hun vacht ook werd gebruikt voor beddengoed en kleding. Het hoeden van honden is een beroep dat gewoonlijk aan kinderen wordt geleerd en aan elke volgende generatie wordt doorgegeven. Schapendrijven daarentegen is meestal een activiteit die wordt gekozen door de persoon die het wil doen. Schapendrijven gebeurt vaak als hobby, waarbij de schapen eigendom zijn van de herder en niet van iemand anders. Veel verschillende hondenrassen kunnen worden gebruikt voor schapendrijven, waaronder collies, herdershonden uit de Australische outback, Australische herders, Newfoundlands, Duitse herders, en nog veel meer. Bij het kiezen van een hond voor schapendrijven is het belangrijk rekening te houden met het temperament, het uiterlijk en de werkcapaciteiten van de hond.